Si kiroja nakifoka, usemi nimesikia,
Kichaa kimemfika, shari kajitangazia,
Hadharani amewika, mawenge kajigambia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Kwake fundi amefika, jeneza kujiundia,
Kafiri amelimbuka, sheria ajibunia,
Somo amepumbaika, wazimu umemgwia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Madume ameyaweka, matanga kuwachinjia,
Twabiazimechafuka, maadili kufifia,
Yu hai anajizika, kumpuuza Jalia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Hili limetatanika, lake twaliduwalia,
Si mada ya kusemeka, hadhira kutangazia,
Zama halikusikika, kwa sasa twalihofia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Mwasisi hakwaibika, jamii kupayukia,
Si hoja amezeeka, uzee kusingizia,
Ajitakia shabuka, bila muda kufikia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Mwenzangu aitika, pasipo wa kumwitia,
Busara imemtoka, hima imemkimbia,
Fahamu zimemwondoka, wazimu akabakia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
Kujigamba hajachoka, kaburi aliswifia,
Sie tumehamanika, fulani kumsikia,
Abekua Mtukuka, mauti kujitakia,
Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!
© Kimani wa Mbogo (01/08/2010)
Kwa kuanzia, mwandishi wa shairi anatumia dhana ya “hofu na tahadhari” ambayo inaonyeshwa wazi katika kila mshororo wa shairi ambapo mwandishi anarudia mstari wa “Mwajimbo hajapevuka, kaburi ajichimbia!” Hii inaonyesha wasiwasi mkubwa kwa matendo ya Mwajimbo na inaonyesha kuwa mwandishi anamwona kama mtu ambaye hajakomaa kiakili na kimaadili.
Dhana ya “kujichimbia” inajitokeza mara nyingi katika shairi hili. Mwandishi anatumia mfano wa kujichimbia kaburi kuonyesha kuwa Mwajimbo anajitafutia matatizo mwenyewe na anajidhuru bila kujitambua.
Kukosa busara pia ni dhana inayojitokeza katika shairi. Mishororo kama “Busara imemtoka, hima imemkimbia” inaonyesha kuwa Mwajimbo hana hekima wala busara katika matendo yake. Hii inasisitiza wazo la kukosa upevukaji katika maisha.
Mwandishi pia anaonyesha jinsi Mwajimbo anavyokataa mafundisho na maadili. Anaelezea jinsi Mwajimbo anavyokataa kufuata maadili na mafundisho mema kwa kufanya mambo yanayopingana na utamaduni au dini.
Dhana ya “kujitafutia matatizo” inaonyeshwa wazi katika shairi hili. Mwajimbo anaelezewa kama mtu anayejitafutia matatizo. Mfano, “Hili limetatanika, lake twaliduwalia” inaonyesha jinsi jamii inavyoshangazwa na matendo yake.
Pia, mwandishi anagusia suala la “kukataa uzee.” Anasema kuwa Mwajimbo hawezi kutumia uzee kama kisingizio cha matendo yake. Hii inaonyesha kuwa, licha ya umri wake, Mwajimbo anatakiwa kuonyesha hekima na busara.
Shairi hili linaonyesha jinsi mtu anavyoweza kuwa kipande cha kuchekesha na cha huruma katika jamii kutokana na kukosa busara na hekima. Mwandishi anatoa wito kwa jamii kutambua tabia kama za Mwajimbo na kujiepusha nazo.
